Publikacja raportu na temat branży hostessingowej rozpoczyna dyskusję publiczną, która ma na celu poprawę sytuacji zawodowej hostess. Zbyt często stają się one ofiarami molestowania, pracują w trudnych warunkach i ulegają dominującej pozycji pracodawców. Czas na wprowadzenie zbioru zasad etycznych branży hostessingowej.
6 listopada odbyło się spotkanie poświęcone branży hostessingowej w Polsce z udziałem przedstawicieli pracodawców, związków zawodowych, agencji reklamowych oraz ekspertów Komitetu Dialogu Społecznego KIG i Forum Odpowiedzialnego Biznesu (FOB). Punktem wyjścia debaty była prezentacja raportu „Branża hostess w Polsce. Główne problemy i kontrowersje”, przygotowanego z inicjatywy KDS KIG i FOB.
Przewodniczący KDS KIG Konrad Ciesiołkiewicz podkreślił na wstępie, że przygotowanie raportu nie było celem samym w sobie. Jest nim realna zmiana sytuacji hostess. – Są trzy zasadnicze argumenty, które zmobilizowały nas do zapoczątkowania projektu. Pierwszy to troska o godność hostess. Drugim jest interes społeczny. Trzeci ma charakter pragmatyczny, jest nim ryzyko reputacyjne dla firm.
Wnioski z dokumentu, na który składają się badanie jakościowe wśród hostess oraz analiza ogólnodostępnych źródeł, prezentowała Anna Perlik-Piątkowska, współautorka raportu, oraz Monika Kulik, koordynatorka projektu z ramienia FOB.
Raport zawiera dane na temat rozmiaru branży hostessingowej oraz szczegółowe informacje dotyczące warunków i charakteru pracy hostess. Do głównych zalet pracy hostessy należą wysokie stawki godzinowe, elastyczność zatrudnienia i duża różnorodność zleceń. Natomiast najczęściej występujące wady to molestowanie seksualne i inne trudne sytuacje z klientami, uciążliwe warunki pracy (strój niedostosowany do temperatury otoczenia, wielogodzinne stanie w butach na obcasach) oraz wykorzystywanie dominującej pozycji przez pracodawców (opóźnienia w wypłatach). Hostessom we znaki dają się również stereotypy, które sprawiają, że kobiety często nie przyznają się przed znajomymi i rodziną do wykonywanej pracy.
Komentarz dotyczący badań jakościowych wśród hostess przedstawił Marek Grabowski, szef pracowni Social Changes. Zwrócił uwagę, że kobiety pracujące jako hostessy początkowo nie chciały brać udziału w badaniach. – Zgadzały się tyko pod warunkiem, że wywiady będzie prowadziła kobieta w miejscu neutralnym, np. kawiarni. Jednak po zakończeniu rozmów hostessy miały poczucie, że wzięły udział w czymś ważnym – mówił Grabowski.
Zuzanna Rudzińska-Bluszcz z biura Rzecznika Praw Obywatelskich zwracała uwagę na fakt, że molestowanie w branży hostessingowej „ma płeć”, ponieważ najczęściej jego ofiarami padają kobiety, a sprawcami są mężczyźni. Zdaniem prawniczki inicjatywa KDS KIG i FOB może doprowadzić do praktycznych konsekwencji. – Hostessy muszą wiedzieć, jakie prawa im przysługują i kiedy mogą powiedzieć „nie”. Zmianie powinna ulec także wrażliwość i kultura organizacyjna branży.
W wypowiedziach uczestników debaty powracał dylemat „reformować, czy likwidować branżę hostessingową”? Pomysł radykalniejszego z tych rozwiązań zgłosił dr Piotr Ostrowski, wiceprzewodniczący OPZZ i socjolog pracy. Jego zdaniem niewłaściwe zachowania i złe intencje przyświecające zatrudnianiu hostess trzeba jednoznacznie piętnować i zwracać w tym uwagę nie tylko na agencje, ale cały tzw. łańcuch dostaw. Inny temat przewijający się w wypowiedziach dyskutantów dotyczył zwiększenia odpowiedzialności za przebieg wydarzeń podmiotów korzystających z usług agencji hostessingowych. Katarzyna Duda także z OPZZ, autorka książki „Kiedyś tu było życie. Teraz jest tylko bieda” zaproponowała utworzenie społecznego i zewnętrznego kontrolera, pojawiającego się przy dużych wydarzeniach i rozmawiającego z pracownikami na miejscu. Taką funkcję spełniać mogłyby – według niej – tzw. społeczne watch dogi, udzielające wsparcia i jednocześnie nagłaśniające nieakceptowalne sytuacje. Pomysł ten został pozytywnie odebrany przez wszystkich uczestników debaty.
Kolejne z zagadnień poruszanych przez Magdalenę Bigaj z KDS KIG, Katarzynę Dwórznik z KIG i Bartosza Bartosika z Laboratorium „Więzi”, dotyczyło uwarunkowań kulturowych i społecznego przyzwolenia na nieprawidłowości i dyskryminację w branży hostessingowej. Więcej optymizmu do dyskusji wprowadził Dariusz Modelski z agencji Brandlife. Powiedział, że klienci z branży technologicznej i samochodowej coraz częściej oczekują parytetów jeśli chodzi o zatrudnianie hostess i hostów.
Dyskusja okazała się na tyle angażująca, że po zakończeniu części oficjalnej goście i eksperci kontynuowali ją w kuluarach.
Skrócona wersja Raportu: „Branża hostess w Polsce. Główne problemy i kontrowersje”
Raport „Branża hostess w Polsce. Główne problemy i kontrowersje”
Komunikat prasowy – „Branża hostess w Polsce – czas na zmiany!” (06.11.2019)
Relacja z debaty w serwisie informacyjnym Newseria
https://biznes.newseria.pl/news/kobiety-pracujace-jako,p720411114
https://biznes.newseria.pl/news/hostessing-w-polsce-pelen,p184061533
Relacja wideo z wydarzenia dostępna jest na kanale YouTube
Fotogaleria z wydarzenia:
