Radykalizacja postaw społecznych wśród młodzieży jest dziś problemem niezwykle niebezpiecznym. W obliczu jej bezprecedensowych postępów, konieczne jest zrozumienie jak skomplikowanym procesem jest radykalizacja i na czym powinno polegać jej przeciwdziałanie. Szczególną rolę odgrywają tu pracownicy systemu oświaty, którym należy się odpowiednie wsparcie.
2 listopada br. w siedzibie Międzynarodowego Instytutu Społeczeństwa Obywatelskiego (MISO) w Warszawie odbyła się prezentacja projektu PRECOBIAS, którego polskim partnerem jest Instytut Bezpieczeństwa Społecznego (IBS). Spotkanie rozpoczął prezes IBS i jednocześnie ekspert Radicalisation Awarness Network Jacek Purski, który opowiedział o działaniach prowadzonych przez Instytut: „Łączymy kompetencje dwóch pozornie odległych światów. Z jednej strony pracują u nas ludzie zajmujący się tematem radykalizacji, mowy nienawiści i ekstremizmu, a z drugiej edukacją antyterrorystyczną i zarządzaniem sytuacją kryzysową”. Ekspert podkreślił niezwykłą wielowątkowość procesu radykalizacji, która utrudnia jego powstrzymywanie. Dodał także, że jest to proces, który wpływa na bezpieczeństwo nas wszystkich. W efekcie radykalizacji ludzie przyjmują skrajne, oparte na różnych formach przemocy, ideologie lub przekonania, które mogą prowadzić do fundamentalizmu i aktów terroru. Jacek Purski podkreślał także, że pierwsze symptomy radykalizacji widoczne są już wśród młodzieży. Istotną rolę, na tym etapie, w jej powstrzymywaniu pełni szkoła, która powinna gwarantować uczniom właściwy poziom wsparcia, gdy nie jest jeszcze za późno i nie ma konieczności angażowania służb bezpieczeństwa. „Nauczycielom brak jednak często właściwej wiedzy i odpowiednich narzędzi, by tego dokonać a sama radykalizacja ciągle pozostaje w Polsce zjawiskiem nienależycie rozpoznanym” – dodał ekspert.
W odpowiedzi na te braki Jacek Purski przedstawił współfinansowany przez Komisję Europejską projekt PRECOBIAS – Prevention of Youth Radicalisation Through Self-Awareness on Cognitive Biases, który jest realizowany przez konsorcjum europejskich uczelni i organizacji pozarządowych. Celem PRECOBIAS jest zapobieganie radykalizacji młodych ludzi w internecie poprzez zwiększenie ich świadomości dotyczącej powszechnych błędów poznawczych. Inicjatywa skierowana jest do wszystkich osób pracujących z młodzieżą, które chcą zrozumieć jak przebiega proces radykalizacji i jak mu przeciwdziałać. W ramach projektu przeprowadzono badania, których efektem było opracowanie, pod kierownictwem Uniwersytetu w Gandawie oraz Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium, 12-godzinnego szkolenia online na platformie MOOC. Kurs jest obudowany studiami przypadku i współczesnymi przykładami, także tymi dotyczącymi Polski. Kończy się wydaniem certyfikatu sygnowanego przez obie uczelnie. Oprócz tego, w ramach projektu dla nauczycielek, nauczycieli i edukatorów przygotowane zostały przewodniki umożliwiające prowadzenie zajęć z młodzieżą wraz z ćwiczeniami. Szkolenie oraz materiały są bezpłatne.
Z kolei przewodniczący Komitetu Dialogu Społecznego KIG (KDS KIG) dr Konrad Ciesiołkiewicz opowiedział o swoich doświadczeniach z udziału w kursie. Podkreślił, że: „program jest unikalnym połączeniem kluczowej dzisiaj nauki krytycznego myślenia, psychoedukacji w zakresie zniekształceń poznawczych, edukacji obywatelskiej oraz umiejętności odnajdywania się w świecie nacechowanym mediami cyfrowymi”. Przewodniczący zaprezentował 10 najczęściej doświadczanych zniekształceń poznawczych, w tym, między innymi: efekt grupy wewnętrznej i zewnętrznej, efekt autorytetu, pozytywnej retrospekcji, grupowego oportunizmu, zjawiska wrogich mediów. Wszystkie zniekształcenia, omawiane podczas kursu, poparte są przykładami oraz wskazówkami jak tę zdobytą wiedzę stosować w życiu. Dla nauczycielek, nauczycieli i edukatorów przygotowane zostały dodatkowo przewodniki umożliwiające prowadzenie zajęć z młodzieżą wraz z ćwiczeniami.
By zachęcać do udziału w projekcie powstała koalicja partnerów, w skład której oprócz KDS KIG i CA MISO wszedł także Związek Nauczycielstwa Polskiego, Tygodnik „Głos Nauczycielski”, Laboratorium „Więzi”, Fundacja Centrum im. prof. Bronisława Geremka, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń oraz Fundacja Szkoła z Klasą.
Więcej o projekcie PRECOBIAS na stronie: https://www.precobias.eu/pl/
Rejestracja na bezpłatne szkolenie: https://mooc.precobias.eu/
Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z materiałami i do wzięcia udziału w szkoleniu!