Obecny kształt polskiej państwowości, a także obowiązujące dziś wzory postaw obywatelskich mają swoją historię. Składa się na nią działalność lewicowych, prawicowych, ludowych i chrześcijańskich ruchów ideowo-politycznych. Po roku 1918, 1945 i 1989 rywalizowały one ze sobą o „rząd dusz” ze szczególną intensywnością. Ścieranie się różnych wizji Polski i polskości odcisnęło trwałe piętno na organizacji państwa i na postawach Polaków. W czym przejawia się spuścizna ruchów politycznych, które z jej elementów warto przypomnieć i kultywować, a które są już nieaktualne lub wręcz destruktywne? Komitet Dialogu Społecznego zaprasza na pierwsze spotkanie z cyklu „Rozmowy na 100-lecie”, które odbędzie się 11 maja o godz. 13.00 w Big Book Cafe w Warszawie. Zaproszenie do dyskusji przyjęli: dr Elżbieta Ciżewska-Martyńska, Paulina Wilk, prof. Aleksander Hall, prof. Aleksander Łuczak, prof. Andrzej Friszke oraz dr Krzysztof Mazur. Rozmowy poprowadzą: Arleta Zalewska, dziennikarka, reporterka TVN24 oraz Justyna Dżbik-Kluge, dziennikarka, Radio ZET.
W polskiej historii nieustannie, choć ze zmienną intensywnością, toczy się pewna debata ideowo-polityczna. Jej temperatura zwiększa się w momentach istotnych politycznie, a osiąga wrzenie w chwilach przełomowych. Zwykle mówi się o niej w kontekście roku 1918. Przy tej okazji najczęściej patrzy się jednak wstecz, na wiek XIX. Tymczasem szczególnego znaczenia nabiera ona po roku 1918, gdy po raz pierwszy od 123 lat mogła toczyć się jawnie. Trwało to jednak zaledwie przez dwie dekady. W okresie II wojny światowej, a potem dyktatury komunistycznej, zeszła do podziemia, by z tym większą siłą powrócić na pierwsze strony gazet po roku 1989. Kształt nadają jej liderzy ruchów i stronnictw ideowo-politycznych, poruszając tematy z zakresu polityki, kwestii społecznych i dylematów światopoglądowych. Pryzmatem, który skupia wszystkie jej wątki jest kształt i sposób funkcjonowania instytucji państwa. Oddziałuje ona na postawy i wartości wyznawane przez Polaków.
Debata, o której mowa, polega na ciągłym ścieraniu się odmiennych wizji Polski i polskości. Ścieranie się może oznaczać konflikt, niezdolność do współpracy i kompromisów, co niejednokrotnie prowadzi do niechęci, pogardy a nawet przemocy. Polska historia ostatnich stu lat zna zbyt wiele takich przypadków. Ale ścieranie się odmiennych wizji i idei społeczno-politycznych to również szansa. Pozwala dostrzec i docenić różnorodność oraz korzystać z płynących stąd inspiracji. Szansę tę z powodzeniem wykorzystywała polska kultura. Wśród jej twórców byli sympatycy, członkowie, a czasem nawet sami liderzy ruchów ideowo-politycznych. Znajdowali się oni także wśród jej bohaterów, a ich książkowe starcia już w XIX wieku nadawały doniosłości polskiej literaturze. Siła kultury ostatnich stu lat wynikała z wielości tematów i idei, ścierających się w słowie, obrazie, a nawet w dźwięku.
Czy polskie życie społeczne i polityczne ostatnich stu lat zyskało na ścieraniu się odmiennych wizji i idei tak wiele, jak polska kultura? Czy różnorodne impulsy, płynące przez ostatnie sto lat z działalności ruchów politycznych, zostały w odpowiedni sposób wykorzystane na rzecz wspólnego dobra, jakim jest państwo polskie? Nie jest pewne, czy do końca zdajemy sobie sprawę, jak duży wpływ wywarła działalność i starcia ruchów politycznych na funkcjonowanie instytucji państwa. A w jaki sposób odcisnęły się one na życiu ludzi, obywateli, Polaków? Czy dziedzictwo ruchów politycznych ostatnich stu lat powinniśmy dziś przypominać, kultywować, czy może zapomnieć? Z perspektywy stu lat niepodległości warto zmierzyć się z tymi trudnymi pytaniami.
Partnerami debaty są: kwartalnik Więź i think tank Laboratorium Więzi.
Koordynatorzy wydarzenia: Anna Tarnawska, Zbigniew Derdziuk, Konrad Ciesiołkiewicz.
Kontakt: dialogkig@kig.pl
Agenda i link do rejestracji na wydarzenie już wkrótce.
Zapraszamy!
Zespół Komitetu Dialogu Społecznego