„Polski kapitalizm. Jaki model gospodarki realizujemy?” – to tytuł raportu centrum analiz Polityka Insight, który 15 grudnia 2016 r. think-tank zaprezentował w Warszawie. Autorzy raportu przeanalizowali ewolucję modelu gospodarki w Polsce podczas ostatnich 27 lat oraz porównali proces przemian z innymi krajami naszego regionu. Wszystko po to, aby zbliżyć się do definicji tego, w jakiej gospodarczej rzeczywistości żyją dziś Polacy oraz zastanowić się nad kierunkiem rozwoju modelu rodzimej gospodarki. Z opracowania wynika, że współczesna odmiana kapitalizmu w Polsce ma charakter bliższy założeniem liberalizmu. Wpływa na to niski poziom uzwiązkowienia, dość elastyczne zasady opodatkowania pracy oraz wysoki egalitaryzm edukacji. Dodatkowo duża liczba spółek skarbu państwa stawia Polskę wśród jednych z najbardziej etatystycznych krajów rozwiniętych.
Piotr Arak, autor raportu Polityki Insight na wstępie znaczył, że zdjęcie widniejące na okładce raportu ma symboliczny charakter. – Widzicie państwo czerwony Pałac Kultury i Nauki – znak przeszłych czasów, a przed nim nowoczesne wieżowce w kolorze niebieskim, siedziby wielu firm. Taką symbolikę przyjmuje się w określaniu modelu gospodarki. Czerwony – socjaldemokratyczny i niebieski – liberalny. Polska jest właśnie gdzieś pomiędzy, ale już bliżej liberalizmu – tłumaczył.
Z wyników badania Polityki Insight wynika, że Polska plasuje się wśród 30 państw z największym wzrostem PKB per capita na świecie w latach 1989 -2016. Cieszyć może także 14 miejsce naszego kraju w rankingu obejmującym lata 2010-2014, który uwzględniał średni poziom napływu inwestycji zagranicznych netto w relacji do PKB. Z raportu wynika także, że model konkurencyjności gospodarki Polski uwzględniający eksport dóbr wysoko przetworzonych przybliża nasz kraj do państw umiarkowanie liberalnych.
– Chciałbym pogratulować pomysłu autorom raportu. Wydaje mi się, że na bazie jego treści, a także naszych uwag – warto byłoby stworzyć zespół, który zajmował by się tym zagadnieniem permanentnie i kontynuował badania – powiedział prof. Krzysztof Jasiecki. – Musimy bowiem pamiętać, że kapitalizm zmienia się cały czas, zwłaszcza w kolejnych fazach, a my właśnie jesteśmy w kolejnej fazie – dodał.
Maciej Witucki Przewodniczący KDS komentując raport zwrócił uwagę, że Polska jest teraz
w przełomowym momencie – Do wszystkiego doszliśmy bardzo szybko, teraz przyszedł czas, byśmy się na chwilę zatrzymali i zastanowili, co dalej. Tym bardziej, że oto mamy okres „po kryzysie” i ważne jest poszukiwanie właściwych rozwiązań – dodał.
Witucki wyraził przekonanie, że bardzo ważnym ogniwem całego systemu gospodarczego jest prawidłowo prowadzony dialog społeczny. – Dialog społeczny jest jak smar, który jest w stanie wyrównać wszystkie nierówności w każdym systemie gospodarczym – tłumaczył. Zaznaczył jednocześnie, że zdaje sobie sprawę, że zbudowanie właściwego modelu dialogu społecznego nie jest prostym zadaniem, tym bardziej, że niemożliwe jest osiągnięcie idealnych struktur. – Ważne jest, abyśmy budowali miękkie umiejętności – te społeczne i obywatelskie – już na poziomie szkół podstawowych. To zaprocentuje w przyszłości – podkreślił.
W odniesieniu do samego raportu Przewodniczący Komitetu zaznaczył, że dialog społeczny to klucz do sukcesu polskiego kapitalizmu. – Raport przygotował świetny grunt pod dalsze rozważania. Jesteśmy tutaj i musimy zastanowić się nie gdzie chcielibyśmy, ale gdzie możemy pójść – dodał.
Wszyscy zaproszeni dyskutanci zgodnie przyznawali, że analiza Polityki Insight jest opracowaniem cennym i potrzebnym, dającym podłoże do szerszych dyskusji. – Ten raport to ogromny zastrzyk wiedzy – powiedział Zbigniew Derdziuk, członek Komitetu Dialogu Społecznego – Musimy się teraz zastanowić, w jaki sposób dobre pomysły wrzucać w debatę publiczną, w sferę polityki. One muszą się przyjmować, wówczas działanie aparatu państwowego i administracji będzie skuteczniejsze – dodał.
Polityka Insight to centrum analityczne, które opisuje i rozpowszechnia wiedzę o polityce, gospodarce i sprawach europejskich. Raport „Polski kapitalizm. Jaki model gospodarki realizujemy?” – przygotowany został przez Piotra Araka z Polityki Insight, między innymi we współpracy z przedstawicielami Komitetu Dialogu Społecznego, Konradem Ciesiołkiewiczem, Tomaszem Fillem oraz Zbigniewem Derdziukiem. Pełny raport można pobrać TUTAJ.